- بیمه آتش سوزی چیست و چه پوشش هایی دارد؟
آتش موهبتی است الهی که کشف آن کام انسان را شیرین نموده و آینده ای روشن و پیشرفته را نوید داد و دریچه ای به سوی زندگی بهتر را در برابر بشر گشود. سرکشی همین آتش و دیگر بلایای طبیعی به عنوان همراهان قدیمی انسان ، همواره مخل آرامش و مانع آسایش او بوده، جان و مال و دست رنج زندگی اش را به نابودی کشانده است.
با توسعه اجتماع و تکامل روابط اقتصادی و گسترش فعالیت های صنعتی، تواتر و شدت وقوع حوادث آتش سوزی افزایش و اهمیت آن برای واحدهای تجاری و بنگاه های اقتصادی بعنوان یک تهدید بالقوه نمایان گشته است. آتش سوزی ، صاعقه ، انفجار ، زلزله ، سیل ، طوفان و … از جمله بلایایی هستند که حتی با اعمال تدابیر پیش گیرانه و مراقبت، ممکن است مانند فاجعه آتش سوزی بزرگ لندن ، زلزله بزرگ توکیو ، بوئین زهرا ، رودبار ، بم کرمان و …. حاصل یک عمر تلاش و کوشش انسان ها را از بین ببرد.
انسان امروز نيازمند پشتوانه اي مطمئن و هميشگي است تا بتواند با آثار زيان بار حوادث و بلاياي طبيعي مقابله كرده و خسارت هاي بوجود آمده را جبران نمايد . تجربه تاریخی اثبات نموده که “بیمه” بهترین گزینه در این خصوص بوده و ارائه پوششهای مناسب بیمه ای توانسته است با ایجاد امنیت خاطر برای صاحبان حِرف، صنایع و مدیران بنگاه های اقتصادی، هنگام وقوع حوادث آن ها را از ورشکستگی و زمین گیر شدن نجات داده و به چرخه اقتصادی جامعه بازگرداند
-
تاریخچه مختصری از بیمه آتش سوزی
موضوع بيمه آتش‌سوزي ، تأمين و جبران زيان‌هاي مالي و مادي است كه بر اثر وقوع خطرات آتش‌سوزي و یا خطرات اضافی قابل ارائه در بیمه های آتش سوزی (مندرج در قسمت انواع خطرات تحت پوشش) به اموال و دارائي‌هاي مورد بيمه وارد ميشود. بنابراين در بيمه‌نامه‌هاي آتش‌سوزي خسارت‌هاي مالي (فقط خسارت های مستقیم ناشی از آتش سوزی، صاعقه ، انفجار و یا خطرات اضافی تحت پوشش) مورد تأمين قرار مي‌گيرند نه خسارت‌هاي جاني و بدني.
اضافه كنيم كه خسارت وارد به اموال اشخاص ثالث بر اثر وقوع آتش‌سوزي كه مطابق قانون موجب مسئوليت و پاسخگويي بيمهگذار شود نيز همراه پوشش خطر آتش‌سوزي يا بطور جداگانه از طريق بيمه‌نامه مسئوليت مدني مورد تأمين بيمه‌گران قرار مي‌گيرند. از آنجا كه بيمه آتش‌سوزي يكي از رشته‌هاي بيمه اموال است اصل غرامت، قاعده جانشيني، اصل حسن نيت، قاعده نفع بيمه‌اي و قاعده نسبي سرمايه و حق بيمه نيز در آن حاكم است.
-
انواع بیمه نامه آتش سوزی
1-بیمه نامه آتش سوزی از لحاظ نوع مورد بیمه
1-1 بیمه نامه آتش سوزی منازل مسکونی
در اين بيمه‌نامه بنا به درخواست بيمهگذار واحد مسكوني، علاوه بر خطرهاي حريق، انفجار و صاعقه در برابر كليه خطرهاي اضافي تحت پوشش قرار مي‌گيرد و حق بيمه سالانه آن با توجه به ارزش ساختمان و اثاث منزل و خطرهاي بيمه شده محاسبه خواهد شد. جهت صدور بيمه نامه :
الف : ارزش ساختمان بدون در نظر گرفتن ارزش زمين و قيمت بنگاهي و معاملاتي و فقط با توجه به زير بنا و سال ساخت و ساير تأسيسات و تجهيزات ارزيابي مي گردد .
ب : ارزش اثاثيه و لوازم منزل براساس قيمت روز بازار منهاي استهلاک برآورد مي گردد.
1-2 بیمه نامه آتش سوزی واحدهای غیرصنعتی
واحدهاي تجاري، اداري، مجموعه‌هاي رفاهي، آموزشي، خدماتي، و انبارها از جمله مراکزي هستند که در اين طبقه قرار مي‌گيرند. بنابراين طيف وسيعي از مشاغل و اصناف در این گروه قرار دارند. نرخ بيمه‌نامه آتش‌سوزي براي هريک از مشاغل زيرگروه (غير صنعتي) مستقيماً با ماهيت ريسک و شدت و تواتر ريسک حريق در آن شغل و شرايط محيطي و ايمني محل مورد بيمه مرتبط است و طبيعي است که واحدهايي که از شرايط ايمني بهتري نسبت به سايرين برخوردارند حق بيمه کمتري براي تحت پوشش قرار دادن اموال خود پرداخت نمايند.
بيمه گذار مي بايست ارزش ساختمان (قیمت ساختمان بدون در نظر گرفتن ارزش ملک)، تاسیسات ، موجوديهايي که درمحل مورد بيمه در معرض فروش گذارده ميشود و اثاثیه ثابت مانند کامپیوتر ، میز ، صندلی و … را به تفکيک ذکر نمايد.
1-3 بيمه‌نامه‌هاي آتش‌سوزي واحدهاي صنعتي
بر اساس تعاريف و مفاهيم ارائه شده توسط وزارت صنايع ومعادن، صنعت : شامل مجموعه فعاليت هايي است كه منجر به تغيير شكل فيزيكي يا شيميايي مواد مختلف و تبديل آنها به محصولات جديد شود (اعم از اينكه اين تغييرات به وسيله دست يا ماشين در كارگاه و يا منزل انجام شود.)
با توجه به تعريف بعمل آمده ، نوع مورد بیمه واحدهائي كه در آن فعاليت صنعتي انجام مي شود صنعتي تلقي مي گردد كه شامل كليه كارخانجات صنايع غذايي، دخانيات، نساجي، پوشاك، چرم، چوب، كاغذ، مقوا ، چاپ و صحافي، شيميايي، محصولات كاني غير فلزي، فلزات اساسي و صنايع متفرقه مي باشد .
بيمه گذار مي بايست ارزش ساختمان (قیمت ساختمان بدون در نظر گرفتن ارزش ملک)، ماشين آلات، مواداوليه،کالاي ساخته شده ، کالاي درجريان ساخت، اثاثيه و لوازم ثابت ، وسائط نقلیه ، تجهیزات و ابزارآلات را به تفکيک ذکر نمايد.
2- بيمه نامه آتش سوزي از لحاظ سرمايه
2-1 بيمه نامه آتش سوزي با سرمايه ثابت
دراين نوع بيمه نامه ها، بيمه گر خسارات وارده به اموال مورد بيمه را حداکثر تا سقف سرمایه مندرج در بيمه نامه (سرمايه مورد بيمه) جبران مي نمايد.
2-2 بيمه نامه آتش سوزي با سرمايه اظهارنامه اي (شناور)
امروزه با توجه به پيچيدگي واحدهاي توليدي، صنعتي و حجم مبادلات و كالايي كه هر روز به انبارها وارد و يا ازآن خارج ميشود به صاحبان صنعت و توليد كنندگان كه موجودي انبارهايشان در حال نوسان است، بيمه نامه با شرايط اظهار نامه اي پيشنهاد مي شود.از آنجا كه موجودي انبار معمولاً شناور است و بعضاً تحت شرايط اظهارنامه‌اي بيمه ميشود ، شركت بيمه حق‌بيمه را بر مبناي 100% محاسبه كرده و دريافت مي‌كند . در عين حال بيمهگذار ملزم است ماهانه صورت ريز موجودي را به طور كتبي (اظهارنامه) به شركت بيمه اعلام كند . در صورتي‌كه ميزان موجودي از مبلغ بيمه شده يا الحاقيه‌هاي بعدي اضافه شده باشد، بابت اين مبلغ اضافي حق‌بيمه محاسبه و دريافت مي‌گردد. در صورتي‌كه موجودي كمتر شده باشد، تا پايان دوره اقدامي صورت نخواهد گرفت و اظهارنامه های ارسالی در پرونده مربوطه عيناً بايگاني خواهد شد. منتهي در پايان دوره طبق ضوابط، معدل‌گيري مي‌گردد و برابر مقررات اقدام مقتضي صورت خواهد گرفت.
3- بيمه نامه آتش سوزي از لحاظ مدت
بيمه نامه آتش سوزي كه توسط شركت بيمه و براساس پيشنهاد بيمه گذار صادر مي گردد براي مدت معيني بوده و خسارات وارده بر اموال بيمه شده را در آن مدت معين در صورتي كه ناشي از خطرات مورد بيمه باشد جبران مي نمايد. مدت بيمه نامه از ساعت 24 روزي که بعنوان تاريخ شروع در بيمه نامه قيدگرديده است آغاز و تا ساعت 24 روز انقضاء بيمه نامه خاتمه مي يابد مگرآنکه خلاف آن در بيمه نامه تصريح شده باشد.
بيمه نامه آتش سوزی ازلحاظ مدت به سه گروه تقسيم مي شود :
3-1 بيمه نامه کوتاه مدت : به بيمه نامه هاي با مدت کمتر از يکسال اطلاق ميشود. حق بیمه بیمه نامه های مذکور براساس تعرفه کوتاه مدت محاسبه می گردد.
3-2 بيمه نامه يكساله : به بيمه نامه هاي با مدت 12 ماه اطلاق ميشود.
3-3 بيمه نامه بلند مدت : به بيمه نامه هاي با مدت بيش از يکسال اطلاق ميشود.
-
انواع خطرهای تحت پوشش در بیمه های آتش سوزی
در بیمه آتش سوزی خطرها به دوگروه به شرح زیر تقسیم بندی شده اند :
- خطرهای اصلی ( شامل حريق ، انفجار ، صاعقه )
- خطرهای تبعی (شامل زلزله، سیل ، طوفان ، سقوط هواپیما و قطعات منفصله ، ترکیدگی لوله آب ، ضایعات ناشی از آب باران و ذوب برف ، سنگینی برف ، شکست شیشه ، سرقت با شکست حرز ، هزينه پاکسازی و برداشت ضایعات ، ظروف تحت فشار صنعتی و………)
مشخصات خطرهای اصلی :
الف- خطرها از یکدیگر تفکیک نشده و هر سه خطر با هم تحت پوشش قرار می گیرند، به عبارت دیگر بیمه آتش سوزی معمولی شامل خطرهای حریق، نفجار و صاعقه است.
ب – خطرهای اصلی به صورت مستقل از خطرهای تبعی می توانند تحت پوشش قرار گیرند.
ج – معمولاً شامل فرانشیز نیستند.
تعریف حریق :حریق عبارتست از ترکیب هر ماده سوختنی با اکسیژن به شرط آن که با شعله و حرارت همراه باشد و داراي چنان حرارتي باشد كه گسترش وتوسعه يابد. بنابراين اگر عمل سوختن ادامه و يا توسعه ننمايد نمي توان آن آتش را به منزله آتش سوزي تلقي نمود مانند سوختگي لباس يا قالي در اثر آتش سيگار.
تعریف انفجار:انفجار عبارتست از هر نوع آزاد شدن ناگهانی انرژی حاصل از انبساط گاز یا بخار.
تعریف صاعقه :عبارتست از تخلیه بارالکتریکی بین دو ابر یا بین ابر و زمین که بر اثر القای دوبار مخالف به وجود می آید. مقصود از بيمه خطر صاعقه تنها خسارت وارد در اثر آتش سوزی ناشی از صاعقه نیست بلکه بیشتر منظور خسارات مستقيم ناشي از صاعقه است که اصطلاحاً آن را صاعقه سرد مي نامند كه بدون آتش سوزي توليد می شود مانند : (گداخته شدن – تركيدن در اثر فشار هوا – سوختن از رو )
در بيمه صاعقه خساراتی وجود دارد که طبق شرايط عمومي بيمه آتش سوزي قابل تأديه نيست، مانند :
صاعقه اي كه در نزديكي موتور يا ماشين ديگري به سيم هاي موجود در هواي آزاد كه نيروي برق را به آن موتور و يا ماشين منتقل می کند اصابت كند بار زياد حاصل از برخورد صاعقه و سيم به موتور منتقل و باعث خرابي دستگاهها می گردد كه طبق ماده 4 شرايط مندرج در ظهر بيمه نامه آتش سوزي اينگونه خسارات از عهده بيمه گر خارج است . و بطور خلاصه خساراتي كه در اثر حرارت مستقيم يا غيرمستقيم صاعقه و يا در اثر نيروي آن توليد شوند خسارات مستقيم صاعقه هستند كه بيمه شده محسوب می گردند لكن خساراتي را كه در اثر انرژي الكتريكي صاعقه توليد شوند را خسارت غير مستقيم صاعقه می نامند كه بيمه شده محسوب نمي گردند.
مشخصات خطرهای اضافی :
الف – هریک از خطرها نرخ جداگانه ای دارند که در صورت تحت پوشش قرار گرفتن، نرخ آن به نرخ خطرهای اصلی اضافه می شود.
ب – خطرهای تبعی مستقل از خطرات اصلی نمی توانند تحت پوشش قرارگیرند . به عبارت دیگر اموال و دارائیهای بیمه گذار می بایست تحت پوشش خطرهای اصلی قرار گیرد تا بتوانیم خطرات تبعی را نیز بیمه کنیم .
ج – معمولاً شامل فرانشیز هستند.
-
انواع طرح ها
- طرح نسیم ( خانه به خانه ) Nasim plan
- طرح کوثر ( جامع خانه و خانواده) Kosar plan
- طرح اصناف Business plan
-
بیمه نامه های تکمیلی خانه و اثاثیه
تعهدات و شرایط بیمه نامه های تکمیلی
با توجه به سقف تعهدات در بیمه نامه های مسکونی گروهی و براساس درخواست های متعدد بیمه شدگان مبنی بر افزایش سقف تعهدات به ويژه برای حوادث طبیعی مانند زلزله و سیل و طوفان، این بیمه نامه به عنوان مکمل بیمه نامه مسکونی کارکنان ودجا ، سپاه و بازنشستگان محترم نیروهای مسلح طراحی شده است.
به منظور تسهیل در صدور بیمه نامه ، در نرم افزار جامع قراردادهایی به شرح ذیل برای هر سه گروه تعریف شده است:
قرارداد شماره 18 (بازنشستگان ، سپاه ، وزارت دفاع): تعهدات 350.000.000 ریال و مبلغ حق بیمه 200.000 ریال
قرارداد شماره 19 (بازنشستگان ، سپاه ، وزارت دفاع): تعهدات 600.000.000 ریال و مبلغ حق بیمه 300.000 ریال
قرارداد شماره 20 (بازنشستگان ، سپاه ، وزارت دفاع): تعهدات 800.000.000 ریال و مبلغ حق بیمه 400.000 ریال
تعهدات :
1- این بیمه نامه خسارت مازاد بر تعهدات بیمه نامه اولیه را تا سقف تعهدات هر یک از قراردادهای فوق الذکر و در برابر خطرات آتش سوزی ، صاعقه ، انفجار ، زلزله ، سیل و طوفان تحت پوشش قرار می دهد.
2- صرف نظر از اینکه تعهدات بیمه نامه اولیه افزایش یا کاهش داشته باشد ، معادل تعهدات این بیمه نامه به آن اضافه می گردد.
شرایط صدور :
1- صدور این بیمه نامه منوط به کسر حق بیمه (بیمه نامه اولیه) در برگه حقوقی بیمه شدگان می باشد.
2- صدور و تمدید این بیمه نامه با حضور و درخواست کتبی بیمه گذار (دارای بیمه نامه گروهی) انجام می گردد.
3- صدور این بیمه نامه فقط برای منزلی که فرد (تحت پوشش بیمه نامه اولیه) در آن سکونت دایم دارد ، مجاز است و برای منزل دوم یا منزل متعلق به همسر یا فرزندان و یا در اختیار آنها ، تعهدی ندارد.
4- مواد و شرایط مندرج در این بیمه نامه تایع شرایط بیمه نامه اصلی خواهد بود.
5- ماده 10 قانون بیمه (قاعده نسبی سرمایه) در این بیمه نامه اعمال نمی گردد.
